Рубрика: Մայրենի

Վիլ-Ժուիֆ հոգեբուժարանի արխիվները. Կոմիտաս

1916 թվականի գարնանը նրա առողջությունը մի փոքր լավացավ. Կոմիտասը, նույնիսկ, վերսկսեց իր կոմպոզիտորական գործունեությունը` ստեղծելով դաշնամուրային մի քանի պար: Ցավոք, աշնանը նա կրկին ընկավ դեպրեսիայի մեջ, եւ նրան տեղափոխեցին Կոստանդնուպոլսի թուրքական զինվորական հոսպիտալ, իսկ 1919 թվականին` Փարիզի Վիլ-Էվրարի հոգեբուժարան: Այնուհետեւ, 1922 թվականի օգոստոսին Կոմիտասին տեղափոխեցին Վիլ-Ժուիֆ հոգեբուժարան, որտեղ պայմաններն ավելի համեստ էին, իսկ բուժման ծախսերը` քիչ: Այստեղ էլ, 1935 թվականին կոմպոզիտորը կնքեց իր մահկանացուն:Երբ գիտության եւ մշակույթի ութ գործիչների հետ Կոմիտասը վերադարձավ Թուրքիայի հարավից` աքսորից, նա գտնվում էր հոգեբանորեն խիստ ճնշված վիճակում: Կոմպոզիտորի մոտ հիվանդության ախտանիշներ չէին նկատվում, ինչի մասին վկայում է նաեւ նրա հետ աքսորում եղած, ՙԲյուզանդ՚ թերթի խմբագիր Բյուզանդ Քոչյանը: Նրա հավաստմամբ, նույնիսկ ամենածանր պահերին Կոմիտասը նրանց համար հանդիսանում էր հույսի եւ փրկության ՙաղբյուր՚` զարմացնելով իր ֆիզիկական ամրությամբ եւ ուժեղ կամքով:
Սակայն, վերադարձից հետո կոմպոզիտորի մոտ սկսեց նկատվել անկումային վիճակի խորացում: Լուիզ Ֆով-Հովհաննիսյանի կարծիքով, թե` Կոստանդնուպոլսում, թե` Փարիզում Կոմիտասին խաբեությամբ են տեղափոխել հոգեբուժարան: Թուրքական կառավարության իրականացրած կոտորածը տեսնելուց հետո նա ընկնում է հիվանդանոց, որտեղ բուժվում է թուրք բժշկի մոտ… Արդեն իսկ այդ փաստը բավական էր, որպեսզի նրա վիճակը վատթարանար: Ինչպե՞ս կարող էր Կոմիտասը Եղեռնի մասին խոսել թուրքի հետ… Երբ, այսպես կոչված, Օգնության կոմիտեն խաբեց կոմպոզիտորին` ասելով, թե Միջազգային երաժշտական ընկերությունը նրան հրավիրում է Փարիզ` կոնգրեսի, Կոմիտասը շոգենավով ուղեւորվեց Ֆրանսիա: Նույն շոգենավով ճամփորդող Կոմիտասին անծանոթ մի ուսանող կոմիտեի ղեկավարության հանձնարարությամբ խաբեությամբ ուղեկցեց նրան հոգեբուժարան…

Рубрика: Մայրենի

Հայոց Լեզու

  1. Ես շատ եմ սիրում իմ դպրոցը որովհետև այստեղ դասերը հետաքրքիր են: Ես ուզում եմ մինչև 12 — րդ դասարան մնալ այստեղ:

2․ Յուրաքանչյուր շարքի բառերի մեջ, կրկնվող արմատները գտիր, և տրված բառերն արմատների միջոցով բացատրիր։ 

ա) ելևէջ, Իջևան, իջնել վայրէջք 

բ) բանբեր, բանակռիվ, բանաստեղծ, բանասեր — բան 

գ) սնափառ, սնամեջ, սնահավատ, սնապարծ — սին 

3) Տրված զույգ նախադասություններն իրար միացրու և, ու կամ շաղկապներից մեկով և բացատրիր, թե երկրորդ նախադասության մեջ ընդգծված բառը որ դեպքում է դուրս գալիս։ 

Աղվեսը թուղթ գտավ և այդ թուղթը տարավ գայլին։ Թագավորը ժլատ ու աչքածակ մարդ էր, և հրամայեց, որ կարասը իրեն տան։ 

Կղզին լճի հարավ-արևելքում էր ու լճի հյուսիսային ափից տարբերվում էր թե բուսականությամբ, թե կենդանիներով։ 

Խեղճ կապիկը պիտի վարժվի նեղլիկ վանդակին ու անընդհատ պիտի փորձի դուրս պրծնել այդտեղից։ 

Զինվորն իջեցրեց բացովի կամուրջը։ Չորս փոսի վրայով անցնելով՝ տիկինը մոտեցավ կոճղերին։ 

Կապիկը կես ժամում խժռեց իմ բերած բանանները։ Եվ մեր միջև կարծես թե բարեկամություն հաստատվեց։ 

Որպես խայծ, ես վանդակի մեջ ամենագայթակղիչ բանանը կդնեմ և նրան համոզելու համար տերն առաջինը կմտնի վանդակը։ 

4Տեքստըվերականգնի՛ր՝նախադասություններիհաջորդականությունըփոխելով: 

Դոկտոր Քիփ Թոռնը Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտի առաջատար ֆիզիկոսներից է: Մի քանի տարի առաջ գիտական աշխարհում նա մեծ իրարանցում առաջացրեց: Նա պաշտպանեց այն վարկածը, որ ժամանակի մեքենայի կառուցումը լիովին հնարավոր է: Նա պնդում է, որ եթե մարդը ժամանակի և տարածության <<միջանցքը>> մտնի, կհայտնվի նորից նույն տեղում, սակայն ավելի վաղ ժամանակակետում: Դոկտոր Թոռնի ներկայացրած ժամանակի մեքենայի նախագծումն այդ <<միջանցքը>> գնտվելու է երկու մետաղե սկավառակի միջև: Նրանցից մեկը լույսի արագությամբ պիտի շարժվի, պտույտ գործի ու նախնական դիրքին դառնա: 

5Ընդգծավբառերիևբառակապակցություններիփոխարենգրիրտրվածհոմանիշներիցմեկը։ 

Սահարայի բեդվին ցեղերի մի քանի առաջնորդներ հյուր էին Ֆրանսիայում։ Այնպես եղավ, որ մի անգամ նրանց տարան մեծ ջրվեժի մո,տ։ Թվումէր սովորական ջրվեժ էր՝ գեղեցիկ ու հնչեղ։ Ջուրը բյուրեղապակե կոթողի նման ընկնում էր ցած։ Հյուրերին առաջարկեցին, որ փորձեն խմել։ Այ քեզ բան․․․ դա ջուր էր, խմելու ջուր․․․ Բեդվինները սքանչացելէին։ Անապատում քանի օր պետք է դեգերել ամենամետ ջրհորին հասնելու համար։ Քանի ժամ պետք է փորել անընդհատ փլչով ավազը, մինչև որ փոսի հատակին ջրիկ ցեխ հայտնվի։Անապատում ջուրը ոսկով են գնահատում։ Նրա ամենափոքր կաթիլներիցանգամ հողի վրա վառվումենզմրուխտ կայծերը։ Երբ մի տեղ անձրև է գալիս, ամբողջ Սահարայի մարդիկ շտապում են նայելու այդ տեղը։ Բեդվինները պատրաստ են հարյուրավոր կիլոմետրեր առաջգնալ, որպեսզի տեսնեն, թե խոտն ինչպես է աճում։ 

Իսկ այստեղ Փարիզում, այդ հրածք հեղուկն այնպես առատությամբ է թափվում, ասես հանկարծակի պատռվել է տկճորը, որի մեջ ամբողջ աշխարհի ջրի պաշարն է պահվում։ Ֆրանսիացի հյուրընկալը խնդրեց առաջգնալ։ Բայց բեդվիններն ուղղակի չէին կարողանում այնտեղից հեռանալ։ Հրաշք էր, և նրանք երկյուղածությամբ դիտում էին։ 

-Սպասեք մինչև ջուրը վերջանա – խնդրեցին հյուրընկալին։ 

6. Ես կշրջեյի տարբեր թվականերով և խորհուրդ կտայի հայ թագավորներին ինչ չանել, որ լավ լինի։կծանոթանայի Տիգրան Մեծի հետ և այլն․․․ 

7Ապդժտածանցներովկազմի՛րտրվածբարեիհոմանիշները: 

  • Անգույն – դժգույն, անբախտ – դժբախտ, անգետ – տգետ, անշնորհք – ապաշնորհք, անարդյունք – ապարդյուն, անօրեն – տնօրեն, անձև — տձև: 

    8․Բառակապակցությունների իմաստներն արտահայտի՛ր մեկական բառերով: 

    Ինքն իրենից գոհ – ինքնագոհ, իրեն հավանող – ինքնահավան, իր կյանքի պատմությունը – ինքնակենսագրություն, ինքն իրեն կրթելը – ինքնակիրթ, իրեն ժխտելը – ինքնաժխտում, իրեն սիրելը – ինքնասիրահարված, իրեն կառավարելը — ինքնակառավարել: 

    9. 

    1.Հզոր արծիվն ու ագահ աղվեսը հաշտ էին ապրում 

    2.Խելացի գյուղացին պատահաբար բռնեց մեղավոր թզուկին: 

    3.Կիրթ մարդիկ գիտակցաբար նահանջում են ամոթալի գործից: 

11.  

Հայկական բանակում կան արի զինվորներ։

Սերը կյանքի ամենակարևոր հատկանիշներից է։

Ոչխարների հոտը փակել էր ճանապարհը։

Երեխան ընկել էր հորը։

12. 

13. 

1․Ինչու էր այդքան անարվեստ քանդակ արել։ 

Անքաղաքավարի է խոսում ընկերների հետ։ 

Տգեղ դեմք ունի։ 

2․Մեր նոր ընկերուհուն Նազելի են անվանում։ 

Եվ սրան էլ իմաստուն համարում։ 

3․ Ինչ ասում էին, սուս ու փուս անում էր։ 

Իմ գործը վերջացրեցի, կարող եմ հեռանալ։ 

Որոշումը որ չիրագործի, չի հանգստանա։ 

4.Բազում հարցերի պատասխանիում էր, լուռ էր մնում: 

Դեռ համբերում եմ, որ տեսնեմ, թե մինչև, երբ է չարություն անելու: 

Արձագանքները վերջացան: 

5. Ափսեները տեղավորեց պահարանում: 

Եկավ ու իր օրեննքները հաստատեց: 

Ձեռքի գիրքը մի կերպ խցկեց լիքը լցրած 

14. 

Ա․ Դասագիրք – դասի գիրք, հեռագիր – հեռվից գիր, արոտավայր – արոտի վայր, լրագիր – լուրի գիր, ծառաբուն – ծառի բուն, մրգաջուր – մրգի ջուր, մրջնաբույն – մրջյունի բույն, ծաղկեփունջ – ծաղկի փունջ, միջնապատ – մեջտեղի պատ։ 

Բ․ Վիպագիր – վեպի գիր, մեծատուն – հարուստ մարդ, զինակիր – զենք կրող, ժամացույց – ժամ ցույց տվող սարք, կողմնացույց – կողմ ցույց տվող սարք, երգահան – երգ ստեղծող, քարհատ – քար կտրող բանվոր, պատմագիր – պատմություն գրող, քանդակագործ – քանդակ անող 

15

Ա․ ա) Հողմը մռնչաց, գալարվեց և խառնեց ծովի ալիքները։ 

Հողմը մռնչաց, գալարվեց, և ծովի ալիքները լեռնացան։ 

բ) Դեմքը խաղաղ էր ու ողողվելկ էր մի զարմանալի լույսով։ 

Դեմքը խաղաղ էր, ու աչքերում մի զարմանալի լույս էր ցոլում։ 

գ) Մայորն անձամբ ցույց կտա կղզին կամ իր թիկնապահին կուղարկի ինձ զեկուցելու։ 

Մայորն անձամբ ցույց կտա կղզին, կամ նրա թիկնապահը կուղեկցի ինձ։ 

Բ․ ա) Արևը ժպտաց և արթնացրեց ծաղիկներին։ 

Արևը ժպտաց, և ծաղիկներն արթնացան։ 

բ) Նա խոսում էր բարձր, խրոխտ ձայնով ու իր խոսքին տալիս է տիրական շեշտ։ 

Նա խոսում էր բարձր, խրոխտ ձայնով, ու դա նրա խոսքին տալիս էր տիրական շեշտ։ 

գ) Նա մեզ թող սպասի ավտոմեքենաների կանգառում կամ ինքն ու Ջերալդը հետ միանգամից գնա հրավերքի սրահը։ 

Նա մեզ թող սպասի ավտոմեքենաների կանգառում, կամ ինքն ու Ջերալդը միանգամից գնան հրավերքի սրահը։