Рубрика: Քիմիա

Անօրգանական նյութերի հիմնական դասերի վերաբերյալ գիտելիքների ընդհանրացում. Քիմիա

Ինչպե՞ս են դասակարգվում նյութերը ըստ բաղադրության, սահմանեք, գրեք օրինակներ…

Նյութերը ըստ բաղադրության դասակարգվում են պարզ և բարդ:

Պարզ նյութերը կազմված են մեկ քիմիական տարրի ատոմներից:

Բարդ նյութերը կազմված են տարբեր քիմիական տարրերի ատոմներից: Նրանց նաև անվանում են քիմիական միացություններ:

Ինչպե՞ս են դասակարգվում նյութերը ըստ ծագումնաբանության, գրեք օրինակներ…

Նյութերը ըստ ծագումնաբանության դասակարգվում են օրգանականի և անօրգանականի:

Օրգանական նյութերից են ՝ ճարպերը, ամինաթթուները, նավթը և այլն…

Անօրգանական նյութերից են ՝ թթվածին, կերակրի աղ, կարբոնատները և այլն…

Անօրգանական նյութերի ինչպիսի՞ օրինակներ գիտեք, գրեք օրինակներ…

Անօրգանական նյութերից են ՝ կարբիդները, ածխածնի օքսիդը, կարբոնատները և այլն:

Օրգանական նյութերի ինչպիսի՞ օրինակներ գիտեք…

Օրգանական նյութերից են ՝ ճարպերը, ամինաթթուները, գլյուկոզը, ֆրուկտոզը, բնական գազը, էթիլ սպիրտը և այլն:

Ո՞ր նյութերն են ավելի շատ, օրգանականը, թե՞ անօրգանականը, պատասխանը հիմնավորեք…

Քանի որ քիչ տարրեր կան, որոնք պարունակում են ածխածին, ըստ այդմ, անօրգանական նյութերն ավելի շատ են:

Ի դեպ.

Ածխածին (C), սիլիցիում (Si), գերմանիում (Ge), անագ (Sn) և կապար (Pb) տարրերը կազմում են տարրերի պարբերական համակարգի IV A խումբը, որը սովորաբար անվանում են ածխածնի ենթախումբ:

Հետևյալ նյութերից ընտրեք անօրգանական նյութերը և գրեք դրանց քիմիական բանձևերը. թթվածին, կերակրի աղ, շաքար, երկաթ, ջուր, քլոր, խմելու սոդա, գլյուկոզ, ծծմբական թթու, ազոտ, սպիտակուց, պղինձ, գինու սպիրտ, ածխաթթու գազ, շմոլ գազ, ճարպ:

Հետևյալ շարքից անօրգանական նյութերն են ՝ թթվածինը, կերակրի աղը, ջուրը, քլորը, խմելու սոդան, երկաթը, ծծմբական թթուն, ազոտը, սպիտակուցը, պղինձը:

Թթվածնի քիմիական բանաձևն է ՝ O2, O – 2 ատոմ (կազմված է թթվածնի ատոմներից)

Կերակրի աղի քիմիական բանաձևն է ՝ NaCl, Na – 1 ատոմ, Cl – 1 ատոմ (կազմված է նատրիումի և քլորի ատոմներից)

Ջրի քիմիական բանաձևն է ՝ H2O, H – 2 ատոմ, O – 1 ատոմ (կազմված է ջրածնի և թթվածնի ատոմներից)

Քլորի քիմիական բանաձևն է ՝ Cl (1 ատոմ) (կազմված է քլորի ատոմներից)

Խմելու սոդայի քիմիական բանաձևն է ՝ NaHCO₃, Na – 1 ատոմ, H – 1 ատոմ, C – 1 ատոմ, O – 3 ատոմ (կազմված է նատրիումի, ջրածնի, ածխածնի և թթվածնի ատոմներից)

Երկաթի քիմիական բանաձևն է ՝ Fe (1 ատոմ) (կազմված է երկաթի ատոմներից)

Ծծմբական թթվի քիմիական բանաձևն է ՝ H₂SO₄, H – 2 ատոմ, S – 1 ատոմ, O – 4 ատոմ (կազմված է ջրածնի, ծծումբի և թթվածնի ատոմներից)

Ազոտի քիմիական բանաձևն է ՝ N (1 ատոմ) (կազմված է ազոտի ատոմներից)

Պղնձի քիմիական բանաձևն ՝ Cu (1 ատոմ) (կազմված է պղնձի ատոմներից)

Որոշեք Ձեր ընտրած բարդ անօրգանական նյութերի հարաբերական մոլեկուլային  զանգվածները`Mr, որակական և քանակական բաղադրությունները՝ տարրերի  զանգվածային   հարաբերությունները, զանգվածային  և մոլային բաժինները:

Mr (Օ2) = 32

Mr (NaCl) = 23 + 35 = 58

Mr (H2O) = 2 + 16 = 18

Mr (Cl) = 35

Mr (NaHCO3) = 23 + 1 + 12 + (16 * 3) = 84

Mr (Fe) = 55

Mr (H₂SO₄) = 2 + 32 + (16 * 4) = 98

Mr (N) = 14

Mr (Cu) = 63

m (Na) : m (Cl) = 23 : 35

m (H) : m (O) = 1 : 16

m (Na) : m (H) : m (C) : m (O) = 23 : 1 : 12 : 16

m (H) : m (S) : m (O) = 1 : 32 : 16

Рубрика: Պատմություն

ՀՍԽՀ սահմանադրություն: Խորհրդային Հայաստանն Անդրդաշնության և ԽՍՀՄ-ի կազմում

1. Ե՞րբ է տեղի ունեցել ՀՍԽՀ խորհուրդների առաջին համագումարը: Ի՞նչ որոշում է կայացվել փետրվարի 3-ի նիստում:

ՀՍԽՀ խորհուրդների առաջին համագումարը տեղի է ունեցել 1921 թ․ դեկտեմբերին։ Համագումարի փետրվարի 3-ի նիստում ընդունվեց ՀՍԽՀ առաջին Սահմանադրության՝ հիմնական օրենքը։

2. Որո՞նք էինք ՀՍԽՀ առաջին սահմանադրության հիմնական կետերը: Նշե՛ք մի քանի կետեր:

Սահմանադրության կետերից էին՝ հանրապետությունում ամբողջ իշխանությունը պատկանում է բանվորների, գյուղացիների և կարմիրաբանակայինների պատգամավորական խորհուրդներին։ Երաշխավորվում էին աշխատավորների հավասար իրավունքները՝ անկախ ազգությունից ու դավանանքից։ Աշխատանքը պարտադիր պարտականություն էր համարվում բոլորի համար՝ «ով չի աշխատում, նա չի ուտում» սկզբունքով։ Նաև՝ եկեղեցին անջատվում էր պետությունից, իսկ դպրոցը՝ եկեղեցուց, սահմանվում էր անվճար կրթություն ստանալու իրավունք։ Մտցվում էր պարտադիր զինվորական ծառայություն։

3. Ի՞նչ տեսք ուներ ՀՍԽՀ պետական դրոշը, ո՞վ էր հեղինակը:

ՀՍԽՀ պետական դրոշ, ընդունվել է Հայկական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության Գերագույն խորհուրդի հրամանով՝ 1952 թվականի դեկտեմբերի 17-ին:

4. Ինչու՞ ստեղծվեց Անդրդաշնությունը, ո՞ր երկրները մտան դրա կազմի մեջ:

Անդրկովկասի խորհրդային հանրապետությունների՝ Հայաստանի, Վրաստանի և Ադրբեջանի փոխհարաբերությունները կարգավորելու անհրաժեշտություն էր առաջացել։ Երկրամասի «կոմունիստ ընկերներին» 1921 թ․ գարնանը նամակ հրահանգով դիմեց Խորհրդային Ռուսաստանի ղեկավար Վ․ Լենինը, որն առաջ էր քաշում խորհրդային հանրապետությունների միջև տնտեսական և ռազմաքաղաքական սերտ դաշինք հաստատելու գաղափարը։ Միավորման ձև ընտրվեց խորհրդային դաշնությունը։ Նրա կազմում հանրապետությունները պահպանելու էին իրենց ինքնիշխանությունը։ Գործընթացը սակայն հարթ չէր։ Դիմադրություն էր ցուցաբերում Վրաստանի կոմկուսի ղեկավարության մի մասը։ Վերջինս հանդես էր գալիս հանրապետությունների իրական անկախությունը պահպանելու, նրանց միջև երկկողմ պայմանագրային հարաբերություններ հաստատելու աջակցությամբ։ Վրացական կողմի այս դիրքորոշման դեմ անզիջում պայքար ծավալեց Ռուսաստանի կոմկուսի վերնախավը։ Հայաստանի իշխանությունները կողմ էին Անդրկովկասյան դաշնության ստեղծմանը և դրանում էին տեսնում երկիրն ու ժողովրդին արտաքին վտանգներից պաշտպանելու և սոցիալ-տնտեսական ծանր վիճակից դուրս բերելու հնարավորությունը։ Խորհրդային Հայաստանը, Վրաստանը և Ադրբեջանը այսուհետ հանդես էին գալու որպես մեկ հանրապետություն։

5. Բացե՛ք հապավումը՝ ԱԽԴՍՀ:

ԱԽԴՍՀ — Ադրբեջանական Խորհրդային Դեմոկրատական Սոցիալիստական Հանրապետություն

6. Ի՞նչ էր ենթադրում <<ստալինյան ինքնավարության>> ծրագիրը:

1922 թ․ Օգոստոսի վերջին հանձնաժողովի քննարկմանն է ներկայացվում հանձնաժողովի փաստացի ղեկավար Իոսիֆ Ստալինի մշակած նախագիծը։ Ըստ դրա՝ Հայաստանը, Ադրբեջանը, Վրաստանը, Բելոռուսը և Ուկրաինան մտնելու էին ՌՍԴԽՀ-ի կազմի մեջ՝ ինքնավար հանրապետության կարգավիճակով։ Նածագիծը ստացավ «ստալինյան ինքնավարության ծրագիր» անվանումը։ Սակայն դրա դեմ հանդես եկավ Վ․ Լենինը։ Նա առաջարկեց հանրապետությունների միավորումն անցկացնել այլ հիմքի վրա, բոլորին, այդ թվում՝ Ռուսաստանին, միավորել նոր պետության մեջ՝ պահպանելով հանրապետությունների ինքնիշխանությունը և միությունից դուրս գալու իրավունքը։

7. Ո՞ր երկրները միացան 1922 թ. ստեղծված ԽՍՀՄ-ի կազմի մեջ:

1992 թ․ ստեղծված ԽՍՀՄ-ի կազմի մեջ միացան Ռուսաստանը, Ուկրաինան և Բելոռուսիան։